Avrasya Çelik

KARBON ÇELİKLERİ

Karbon çelikleri; genellikle imalat ve yapı sektörlerinde kullanılan kimyasal bileşiminde düşük miktarlarda kükürt(S), bakır(Cu),mangan(Mn), silisyum(Si) ve fosfor(P) gibi elementleri üretim yöntemi nedeniyle bulunduran demir(Fe)-karbon(C) alaşımıdır. Sektörde imalat çeliği olarak da bilinmektedirler.

Mekanik özellikleri, içerdikleri karbon oranına bağlıdır. Karbon miktarı arttıkça; sertlik, akma ve çekme dayanımı özellikleri iyileşirken, plastik şekil alma kabiliyetleri azaldığı için süneklik (% uzama ve % kesit daralması) ve darbe dayanım özellikleri de azalır. Çelikteki karbon miktarı artışı kaynak kabiliyetini de ters yönde etkiler.

(SAE1008-1010-1020-1030-1040-1045-1050-1060…) Üretimde TS EN 10277-2 Kalite Standardına ve TS EN 10278 Boyutlar ve Toleranslar Standardına uygun olarak standart 3-6 m ve özel boyutlarda üretilebilmektedir.

TS EN 10277-2 STANDARTI REFERANS ALINARAK HAZIRLANMIŞTIR.
KARBON ÇELİKLERİ
*Veriler Soğuk Hadde(Üretim Şekli) İçin Geçerlidir.			Kimyasal Analiz


MALZEME NO	AISI-SAE-ASTM NORM	DIN NORM	C(%)	Mn(%)	P(%) max	Sİ(%) max	S(%) max	Cr(%)	Mo(%)	Ni(%)


	SAE1008	C8	≤0,1	0,3-0,5	≤0.03		≤0,05


1.0301	SAE1010	C10	0,07-0,13	0,3-0,6	≤0,045	≤0,4	≤0,045


1.0401	SAE1015	C15	0,12-0,18	0,3-0,8	≤0,045	≤0,4	≤0,045


1.0407	SAE1016	C16	0,12-0,18	0,6-0,9	≤0,045	≤0,4	≤0,045


1.0501	SAE1035	C35	0,32-0,39	0,5-0,8	≤0,045	≤0,4	≤0,045	≤0,4	≤0,1	≤0,4	Cr+Mo+Ni=≤0,63


1.0511	SAE1040	C40	0,37-0,44	0,5-0,8	≤0,045	≤0,4	≤0,045	≤0,4	≤0,1	≤0,4


1.0503	SAE1045	C45	0,42-0,5	0,5-0,8	≤0,045	≤0,4	≤0,045	≤0,4	≤0,1	≤0,4


1,0540	SAE1050	C50	0,47-0,55	0,6-0,9	≤0,045	≤0,4	≤0,045	≤0,4	≤0,1	≤0,4


1.0601	SAE1060	C60	0,57-0,65	0,6-0,9	≤0,045	≤0,4	≤0,045	≤0,4	≤0,1	≤0,4

Karbonlu çelikler, karbon miktarına göre sınıflandırılır;

Düşük Karbonlu Çelikler: En yaygın kullanım alanına sahip bileşiminde kütlece %0,2 ve altında karbon içeren çeliklerdir. Yumuşak, düşük mukavemetli, sünek ve tok özelliktedir. Sertlikleri genellikle soğuk şekillendirme ve sementasyon, nitrasyon gibi yüzey sertleştirme işlemleriyle iyileştirilir. Talaşlı imalata ve kaynak işlemine uygun olup imalat maliyetleri düşüktür. Araç gövdelerinde, ıslah edilebilir makine parçaları imalatında, yapı ve inşaat sektöründe profillerde ve boru imalatında, cıvata-somun imalatında kullanılırlar.

Orta Karbonlu Çelikler: % 0,2-0,6 oranında karbon içeren orta derecede mekanik özelliklere sahip çeliklerdir. Su verme ve temperleme gibi ısıl işlemlerle mekanik özellikleri iyileştirilir. Sertleşebilme kabiliyetleri düşük olduğundan ince kesitli parçalar, yüksek soğutma hızlarında sertleştirilir. Krom(Cr), nikel(Ni) ve molibden(Mo) gibi alaşım elementleri ilave edilerek yüksek dayanım ve süneklik özelliği sağlanabilir. Bu çelik türü dingil, gemi şaftı, uskur mili, dişli çark, krank mili , yük kancası, manivela kolu, ray, ray tekerleği, kazma, kürek gibi araç gereçlerde yüksek aşınma dayanımı ve tokluk gerektiren parçalarda kullanılır.

Yüksek Karbonlu Çelikler: Bileşiminde kütlece %0,6-1,4 karbon bulunduran yüksek mukavemetli, sünekliği ve kaynak kabiliyetleri az olan çeliklerdir. Sertlikleri nedeniyle işlenme ve şekil alabilme kabiliyetleri düşük, aşınmaya dayanıklı ve kesici özelliğe sahiptirler. Krom(Cr), vanadyum(V), tungsten(W) ve molibden(Mo) gibi alaşım elementleri ilave ederek çeliğin yapısındaki karbonla sert ve aşınmaya dayanıklı karbürler oluşturulur. Böylece soğuk iş takımları ve kalıp çelikleri olarak kullanılırlar. Bu çelik türü imalat takımı ve kalıp malzemesi dışında spiral ve yaprak yaylarda, makas, bıçak, jilet, testere, yüksek mukavemetli makine parçaları yapımında kullanılır.